Kader ve özgür irade... Tartışma platformlarında, forumlarda, çoğu zaman münazaralarda tartışılmış br konudur. Kimilerine göre kader ve hür irade arasındaki çelişki çözülmüş, kimilerine göre hala varlığını sürdürmektedir. Bir çok kişi tarafından yanlış anlaşılmış olan bu konu hakkında bir analiz yazısı yazmaktan onur duyarım. İzninizle önce çelişkinin nasıl sunulacağını göstereyim, sonra çelişkiye gelebilecek olası cevapları irdeleyeyim. Başlıyoruz...
Kader, Özgür İrade ve Çelişkiler...
Kader ile özgür irade arasındaki çelişki, bariz şekilde ortadadır. Bir çok dini hikaye, bu çelişkiyi kafada soru işareti olarak bırakır. Kutsal kitaplardan alınan anektodlar bu sorunu doğurmaktadır. Örneğin dinlerin tanrısı her şeyi bilen bir tanrıdır. Dolayısıyla kimin cehenneme gideceğini, kimin cennete gideceğini biliyordur. O halde cehenneme gidecek kişileri yaratamasındaki mantık nedir? Bu, tanrıyı sadist yapmaz mı? Özellikle kuranda bununla ilgili şu ifadeyi görüyoruz; [Eğer dileseydik, herkese hidayetini verirdik. Fakat benim, “Andolsun, cehennemi hem cinlerden hem de insanlardan dolduracağım” sözüm gerçekleşecektir.] (Secde 13). Tanrının mutlak iyi olduğunu düşünürsek ayetin bu şekilde sadizm kokmasını açıklamak gerekir. Fakat bunu şimdi es geçiyoruz.
Kader, Özgür İrade ve Çelişkiler...
Kader ile özgür irade arasındaki çelişki, bariz şekilde ortadadır. Bir çok dini hikaye, bu çelişkiyi kafada soru işareti olarak bırakır.
KADER VE ÖZGÜR İRADE ARASINDAKİ ÇELİŞKİ BARİZ ŞEKİLDE ORTADA FALAN DEĞİLDİR ÇÜNKÜ ÖYLE BİR ÇELİŞKİ YOKTUR, OLAMAZDA.
ÇELİŞKİ İNSANLARIN YETERSİZ BİLGİLERİ VE YANLIŞ BAKIŞ AÇILARINDAN KAYNAKLANMAKTADIR.
VERDİĞİMİMİZ KARARLAR ÖZGÜR İRADEMİZLE ALDIĞIMIZ KARARLARDIR BU YÜZDENDE YAPTIĞIMIZ SEÇİMLERİN SONUÇLARINI YAŞARIZ HEM BU DÜNYADA HEM DE ÖLÜMDEN SONRASINDA.
BİZİM YAPTIKLARIMIZIN YAPACAKLARIMIZIN ALMIŞ YADA ALACAĞIMIZ KARARLARIN ALLAH TARAFINDAN BİLİNMESİNDE HİÇBİR SIKINTI YOKTUR.
ANLAMAK İSTİYORUM DERSEN ANLATMAYA ÇALIŞAYIM :
BUNUN İÇİN ÜÇ BOYUTLU DÜNYADAN VE ŞU ANKİ ALGINDAN ÇIKIP ZAMANINDA DAHİL OLDUĞU BOYUTTAN HATTA BİR ÜST BOYUTTAN OLAYLARA BAKMAK GEREKİR. EĞER ZAMANI BİR BOYUT OLARAK KABUL EDERSEN (BİLİMSEL VE YAYGIN GÖRÜŞ) VE OLAYLARA ZAMANIN DIŞINDAN BAKARSAN EVREVİN OLUŞUMU GENİŞLEMESİ DÜNYANIN OLUŞUMU YAŞAM ÖLÜM EVRENİN SONU KAVRAMLARINI ÇOKTAN GERÇEKLEŞMİŞ OLDUĞUNU ANLAMAYA BAŞLARIZ.
BUNU ANLAYABİLİRSEK VERDİĞİN KARARLAR SENİN İRADENLE VERİLMİŞTİR FAKAT SONUÇLAR ZAMANIN DIŞINDAN BAKILDIĞINDA GÖRÜLMEKTEDİR. ALLAH ZAMANIN VE MEKANIN ÜSTÜNDE OLDUĞUNA GÖRE BIRAKIN ÇELİŞKİYİ SORU İŞARETLERİ BİLE YOK OLMAYA BAŞLAR.
Kutsal kitaplardan alınan anektodlar bu sorunu doğurmaktadır. Örneğin dinlerin tanrısı her şeyi bilen bir tanrıdır. Dolayısıyla kimin cehenneme gideceğini, kimin cennete gideceğini biliyordur. O halde cehenneme gidecek kişileri yaratamasındaki mantık nedir?
CEVABIN BİR KISMI YUKARIDA VERİLMİŞTİR.
CEHENNEME GİDECEKLERİ YARATMASINDAKİ MANTIK :
ALLAH ONLARI YARATIRKEN CEHENNEMİ DOLDURAYIMDA ACI ÇEKSİNLER SADİSTLİK YAPAYIM DİYEMİ YARATTI YOKSA YARATTIKLARI BİZ ALLAH'I İNKAR EDİYORUZ AHİRETİ İNKAR EDİYORUZ GİBİ İDDALARDA DİRENDİKLERİ İÇİN Mİ ORAYA GİRDİLER. KISACA ALLAH KENDİ YAPTIKLARININ SONUÇLARINI ONLARA VERMİŞTİR.
Bu, tanrıyı sadist yapmaz mı? Özellikle kuranda bununla ilgili şu ifadeyi görüyoruz; [Eğer dileseydik, herkese hidayetini verirdik. Fakat benim, “Andolsun, cehennemi hem cinlerden hem de insanlardan dolduracağım” sözüm gerçekleşecektir.] (Secde 13).
ÖNCELİKLE ALLAH'IN SADİST YADA BUNA BENZER KELİMERLE TARİF EDİLMESİ GİBİ BİRŞEY SÖZ KONUSU DEĞİLDİR. ALLAH HAKKINDA AKIL YÜRÜTEREK ONA SADİZM VE BENZERİ YAKIŞTIRMALARIN MANTIĞI YOKTUR, NEDEN Mİ
ALLAH'A BÖYLE TANIMLAR YAPMAK KAFALARDA OLUŞTURULAN TANRILARA ÜSTÜN VEYA UYDURMA ÖZELLİKLER YÜKLEMEKTEN KAYNAKLANMAKTADIR.
OYSA BİZ LA İLAHE DERKEN İLAHLARI RED EDERİZ. AKLIMIZLA UYDURULAN VE UYDURULMUŞ İLAHLAR.
İLLALLAH DERKENDE YALNIZCA SADECE ALLAH VARDIR DAHA DOĞRUSU ALLAH İSMİYLE İŞARET EDİLEN O VARDIR VE ONUN ÖZELLİKLERİNE DE KURAN DA SIK SIK YER VERİLMİŞTİR.
DİLESEYDİK CÜMLESİ ALLAH'IN BİR ŞEYİ NEDEN DİLEDİĞİNİN DOĞRU ANLAŞILAMAMASI YADA ALĞILANAMAMASINDAN KAYNAKLANMAKTADIR.
ALLAH ELBETTE DİLESEYDİ HERKESE HİDAYET VERİRDİ AMA VERMEDİ, BU ALLAHIN BİZİM BİLMEDİĞİMİZ YADA ANLIYAMADIĞIMIZ BAŞKA ŞEYLERİDE (Kİ ASLINDA HERŞEYİ) BİLDİĞİ İÇİNDİR.
CEHENNEMİ İNSANLAR VE CİNLERLE DOLDURACAĞIM SÖZÜM GERÇEKLEŞECEKTİR DEMESİ İNSANLAR VE CİNLERİN NELER YAPACAKLARINI VE YAPACAKLARININ SONUCUNDA CEHENNEME GİDECEKLERİNİ BİLMESİNDENDİR.
Şüphesiz ki Allah insanlara hiçbir şekilde zulmetmez, fakat insanlar kendilerine zulmederler.
(Sure No:10 Ayet No :44)
AYETİ DURUMU İNSANLAR VE CİNLER AÇISINDAN AÇIKLAMAKTADIR.
PEKİ ALLAH İNSANLARA SINIRSIZ ÖZGÜR İRADE Mİ VERMİŞTİR YADA SINIRSIZ SERBESTLİK. TABİKİ DE HAYIR
El-Cebbar ismi gereği
ALLAH DİLERSE KULLARINA KARŞI GÜÇ VEYA KUVVET UYGULAYABİLİR VE ÖZGÜR İRADENİ KULLANMANA İZİN VERMEYEBİLİR
ALLAH'IN MUTLAK İYİ OLDUĞUNU DÜŞÜNÜRSEN AKLINDA OLUŞTURDUĞUN TANRI YADA İLAHLARDAN BAŞKA BİR ŞEY DÜŞÜNMEMİŞ OLURSUN. OYSA ALLAH ;
EL-MÜNTEKİM;Dilediğine ceza vermede şiddetli davranan,suçlulara müstehak oldukları cezaya çarptıran.Acizlerin ve zayıfların alamadıkları intikamı onların yerine zalimlerden,zorbalardan alan.
El-Kahhar – القهار
Allah’ın isimlerinden biri olan Kahhar, anlam olarak kahredici; yok eden varlık şeklinde bir ifade oluşturmaktadır. Allah’ın bitmek tükenmek bilmeyen kudretinin karşısında hiçbir gücün duramayacağını, eğer böyle bir cesaret gösterme gafletinde bulunacak olan olursa da onun cezasının tamamen layığıyla verileceğini ifade eder.
LUT
AD
SEMUD KAVİMLERİNİN BAŞINA GELENLER
FİRAVUNUN İLAHLIK TASLAMASI HEMDE ÖZGÜR İRADESİYLE BUNU YAPMASI CEZA İÇİN YETERLİDİR.
DİLEDİĞİNE CEZA VERMEDE ŞİDDETLİ DAVRANANDIR.
SEN ŞİMDİLİK ES GEÇEBİLİRSİN AMA ALLAH İÇİN BÖYLE BİR ŞEY SÖZ KONUSU DEĞİLDİR
DEVAM ET(BÖLÜM 2)